Karadelikler Nedir? Nasıl Oluşur?

Karadelik Nedir?

   Karadelikler önüne çıkan her şeyi yutan görünmez canavarlardır diyebiliriz. Kendisini (Yıldızın çekirdeği) inanılmaz derecede sıkıştırdığı için çok hızlı dönüp, ışığı da hapsediyor. Yani Karadeliklerden ışık dahi kaçamıyor. Şimdi diyorsunuzdur ışık yoksa biz bunları nasıl görüyoruz? Biz bunları etrafına verdiği etkilerden anlıyoruz. Dilerseniz şu videoyu izleyerek dediğimi daha iyi anlayacaksınız. Şimdi de diyorsunuz Bu karadelikler nasıl oluşur. Kısaca Yıldızlar Süpernova patlaması geçirdikten sonra çekirdeğine inanılmaz bir baskı yapar bunun sonucunda Çekirdek maddeliğini kaybeder ve Karadeliğe dönüşür. Aşağıdaki yazıda daha ileri derecede anlatılmıştır. İsterseniz okuyabilirsiniz.

Karadelik Nasıl Oluşur?

   Karadelikler birkaç farklı şekilde oluşabilir. Bu yollardan birincisi yıldızların çökmesidir. Bir gökcisminin iç basıncı kendi kütleçekimini yenemediği durumda yıldız çökmeye başlar. Eğer yıldızın kütlesi belirli bir değerin üzerindeyse çökmeyi durdurabilecek, bilinen bir mekanizma yoktur. Bu durumda yıldızın çökmesi karadelik oluşumuyla sonuçlanır. Gökadaların çoğunun merkezinde bulunan devasa kütleli karadelikler muhtemelen bu şekilde oluşmuştur.

İçinde yaşadığımız çağda, karadeliklerin oluşmasına sebep olabilecek yüksek yoğunluklar sadece yıldızlarda mevcuttur. Fakat Büyük Patlama’dan kısa bir süre sonra evrenin çeşitli bölgelerindeki yüksek madde yoğunlukları da karadeliklerin oluşmasına sebep olmuş olabilir. Evrenin ilk zamanlarındaki koşulları kullanarak yapılan tahminler bu şekilde oluşabilecek karadeliklerin kütlelerinin, Planck kütlesi (yaklaşık 2x10-8 kilogram) ile Güneş'in kütlesinin (yaklaşık 2x1030 kilogram) binlerce katı arasında değişebileceğini gösteriyor.

Bunlara ek olarak kütlesi Planck kütlesinden daha küçük karadeliklerin, parçacıkların yüksek enerjili çarpışmaları sırasında oluşabileceği öne sürülmüştür. Fakat henüz geliştirilme aşamasında olan bazı kuramlara dayanarak yapılan bu çıkarımların doğruluğu üzerinde bir uzlaşma yoktur.

Bir Karadelik

Kaynak: Tubitak